Umowy kredytów konsumenckich często zawierają wady prawne. Wiele umów nie spełnia wymogów Ustawy o kredycie konsumenckim. W takich przypadkach można skorzystać z tzw. sankcji kredytu darmowego (SKD). Oznacza to, że kredyt powinien być spłacany bez kosztów, odzyskujemy wpłacone już odsetki, prowizje i opłaty, obniżamy przyszłe raty.

Sankcja kredytu darmowego

Jakich umów dotyczy możliwość skorzystania z sankcji kredytu darmowego (SKD)?

  • Możliwość skorzystania z SKD dotyczy umów, które naruszyły art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. W przepisie tym jest szereg warunków, jakie musi spełniać umowa kredytu. Najczęściej występującym naruszeniem są nieprawidłowości w przedstawieniu całkowitego  kosztu i całkowitej kwoty kredytu, zwłaszcza w przypadku pobierania odsetek od kredytowanych kosztów, takich jak prowizje czy ubezpieczenia. Aby sprawdzić możliwość skorzystania z SKD należy dokładnie przeanalizować wszystkie zapisy umowy.
  • Skorzystanie z SKD jest ograniczone do kredytów konsumpcyjnych w trakcie spłaty lub rozliczonych nie dawniej niż 12 miesięcy temu.
  • Data rozliczenia kredytu to niekoniecznie data jego całkowitej spłaty. W niektórych przypadkach bank nie rozliczył się prawidłowo z kosztów umowy w dniu jej spłaty i wtedy upływ 12 miesięcy liczy się od dnia prawidłowego rozliczenia. Kancelaria bada umowę także pod tym kątem.

Jakie dokumenty należy przygotować, aby złożyć wniosek o SKD?

  • Umowa kredytowa wraz z załącznikami – umowa zawiera często szereg załączników, dlatego konieczne jest przekazanie do analizy wszystkich posiadanych dokumentów.
  • Jeżeli kredyt został spłacony – zaświadczenie o wcześniejszej spłacie kredytu (oraz inne dokumenty dotyczące wcześniejszej spłaty kredytu jeśli są dostępne).

Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego oznacza, że Klient w ramach zawartej umowy spłaca wyłącznie kapitał, z wyłączeniem wszystkich innych kosztów.  SKD powoduje dwa skutki:

  • Klient nie musi płacić odsetek i innych kosztów, od momentu rozstrzygnięcia sprawy spłaca wyłącznie ratę kapitałową.
  • Jeżeli Klient zapłacił już część kosztów (odsetek i innych opłat) może domagać się od banku ich zwrotu.

Jak przebiega postępowanie?

1

Analiza umowy i innych dokumentów.

2

Złożenie do banku oświadczenia o skorzystaniu z SKD, wniosku o udzielenie informacji dotyczącej spłaty kredytu oraz wezwanie banku do zapłaty.

3

Złożenie pozwu do sądu pierwszej instancji – sąd może od razu na posiedzeniu niejawnym wydać nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (uproszczonym). Takie postanowienie sądu może zostać wydane już w ciągu kilkunastu tygodni.

4

Bank zwykle zaskarża jednak nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym i sąd rozpoznaje sprawę według przepisów ogólnych.

5

Ogłoszenie wyroku.

6

Ewentualna apelacja + ogłoszenie wyroku w postępowaniu apelacyjnym.

7

Całość sprawy to od 18 do 36 miesięcy.

Podstawa prawna wniosku o sankcję kredytu darmowego

Podstawą dochodzenia roszczeń jest art. 45 ust. 1 Ustawy o Kredycie Konsumenckim z 12.05.2011r. W razie naruszenia przez kredytodawcę wymienionych w ust. 1 ww. artykułu przepisów, Klient, po złożeniu bankowi pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych bankowi w terminie i w sposób ustalony w umowie. Bank traci zatem prawo do pobrania od Klienta odsetek i innych kosztów kredytu, czyli udziela tzw. kredytu darmowego.

Ważne pytania

Tak, złożenie wniosku o SKD daje możliwość zgodnego z prawem zaprzestania spłaty wszystkich kosztów kredytu. Spłacać należy tylko raty kapitałowe. Bank zwykle nie zgadza się z wnioskiem i dlatego sprawa toczy się przed sądem. Bank oczywiście będzie wzywał Klienta do spłaty nie tylko kapitału, ale także innych kosztów, w tym odsetek. Jednak prawo stoi po stronie Klienta i nie ma obowiązku spłaty kosztów. Gdyby bank wystąpił do sądu z wnioskiem o nakaz zapłaty brakującej części rat, wtedy najczęściej sąd zawiesza takie postępowanie do czasu rozstrzygnięcia sprawy SKD. Gdyby sąd jednak nie zgodził się na zawieszenie postępowania to wtedy należy wznowić spłaty rat odsetkowych. Po zakończeniu i wygraniu sprawy SKD żądanie zapłaty kosztów kredytu przez bank jest niemożliwe i w takim przypadku wniosek o zapłatę zostaje z mocy prawa oddalony.

Tak, fakt wypowiedzenia umowy kredytowej nie zamyka drogi do skorzystania z SKD. Istotnym jest tylko to, czy nie upłynął 12 miesięczny okres przedawnienia do złożenia wniosku o SKD. W komentarzach do ustawy o kredycie konsumenckim dominuje pogląd, że datą od której liczy się przedawnienie po wypowiedzeniu umowy jest termin całkowitego rozliczenia- całkowitej spłaty. Trzeba jednak dodać, że nie wszystkie sądy podzielają ten pogląd.

Tak, ale nie wszystkich. Z SKD można skorzystać tylko, jeśli kredyt był zaciągnięty od 18 grudnia 2011r. do 22 lipca 2017r. W tym czasie obowiązywały stosowne przepisy ustawy o kredycie konsumenckim umożliwiające zastosowanie tej sankcji. Przepisy te zostały uchylone w 2017 r. w związku z uchwaleniem osobnej ustawy o kredycie hipotecznym, która nie przewiduje możliwości korzystania z SKD.

Tak, jeśli ubezpieczenie takie było jednocześnie zabezpieczeniem kredytu. Aby to stwierdzić należy przeanalizować odpowiednie zapisy umowy kredytowej.

Nie, umowa kredytu jest niezbędna aby potwierdzić możliwość sankcji. Jednak w przypadku braku umowy można zwrócić się do banku o wydanie jej kopii. Kancelaria może pozyskać kopię dokumentów po udzieleniu jej stosownego pełnomocnictwa.