Sankcja kredytu darmowego – co to takiego? kiedy ma zastosowanie?
Umowy kredytów konsumenckich często zawierają wady prawne. Wiele z nich nie spełnia wymogów Ustawy o kredycie konsumenckim. W takich przypadkach można skorzystać z tzw. sankcji kredytu darmowego (SKD), aby uniknąć spłacania kosztów kredytowych, odzyskać wpłacone już odsetki, prowizje i opłaty, a także obniżyć przyszłe raty.
Jakich umów dotyczy możliwość skorzystania z sankcji kredytu darmowego (SKD)?
- Możliwość skorzystania z sankcji kredytu darmowego dotyczy umów, które naruszyły art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. W przepisie tym jest szereg warunków, jakie musi spełniać umowa kredytu. Najczęściej występującym naruszeniem są nieprawidłowości w przedstawieniu całkowitego kosztu i całkowitej kwoty kredytu, zwłaszcza w przypadku pobierania odsetek od kredytowanych kosztów, takich jak prowizje czy ubezpieczenia. Aby sprawdzić możliwość skorzystania z sankcji kredytu darmowego, należy dokładnie przeanalizować wszystkie zapisy umowy.
- Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego jest ograniczone do kredytów konsumpcyjnych w trakcie spłaty lub rozliczonych nie dawniej niż 12 miesięcy temu.
- Data rozliczenia kredytu to niekoniecznie data jego całkowitej spłaty. W niektórych przypadkach bank nie rozliczył się prawidłowo z kosztów umowy w dniu jej spłaty i wtedy upływ 12 miesięcy liczy się od dnia prawidłowego rozliczenia. Kancelaria bada umowę także pod tym kątem.
Jakie dokumenty należy przygotować, aby złożyć wniosek o skorzystanie z sankcji kredytu darmowego?
- Umowa kredytowa wraz z załącznikami – umowa zawiera często szereg załączników, dlatego konieczne jest przekazanie do analizy wszystkich posiadanych dokumentów.
- Jeżeli kredyt został spłacony – zaświadczenie o wcześniejszej spłacie kredytu (oraz inne dokumenty dotyczące wcześniejszej spłaty kredytu, jeśli są dostępne).
Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego oznacza, że Klient w ramach zawartej umowy spłaca wyłącznie kapitał, z wyłączeniem wszystkich innych kosztów. SKD powoduje dwa skutki:
- Klient nie musi płacić odsetek i innych kosztów, od momentu rozstrzygnięcia sprawy spłaca wyłącznie ratę kapitałową.
- Jeżeli Klient zapłacił już część kosztów (odsetek i innych opłat), może domagać się od banku ich zwrotu.
Sankcja kredytu darmowego – jak przebiega postępowanie?
- Analiza umowy i innych dokumentów.
- Złożenie do banku oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, wniosku o udzielenie informacji dotyczącej spłaty kredytu oraz wezwanie banku do zapłaty.
- Złożenie pozwu do sądu pierwszej instancji – sąd może od razu na posiedzeniu niejawnym wydać nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (uproszczonym). Takie postanowienie sądu może zostać wydane już w ciągu kilkunastu tygodni.
- Bank zwykle zaskarża nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym i sąd rozpoznaje sprawę według przepisów ogólnych.
- Ogłoszenie wyroku.
- Ewentualna apelacja + ogłoszenie wyroku w postępowaniu apelacyjnym.
- Całość sprawy to od 18 do 36 miesięcy.
Czy można nie spłacać odsetek i innych kosztów po złożeniu wniosku o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego?
- Tak, złożenie wniosku o skorzystanie z sankcji kredytu darmowego daje możliwość zgodnego z prawem zaprzestania spłaty wszystkich kosztów kredytu. Spłacać należy tylko raty kapitałowe.
2. Bank zwykle nie zgadza się z wnioskiem i dlatego sprawa musi toczyć się przed sądem. Bank oczywiście będzie wzywał Klienta do spłaty nie tylko kapitału, ale także innych kosztów, w tym odsetek. Jednak prawo stoi po stronie Klienta i nie ma on obowiązku spłaty kosztów. Gdyby bank wystąpił do sądu z wnioskiem o nakaz zapłaty brakującej części rat, wtedy najczęściej sąd zawiesza takie postępowanie do czasu rozstrzygnięcia sprawy sankcji kredytu darmowego. Gdyby jednak sąd nie zgodził się na zawieszenie postępowania, to wtedy należy wznowić spłaty rat odsetkowych.
3. Po zakończeniu i wygraniu sprawy dot. sankcji kredytu darmowego żądanie zapłaty kosztów kredytu przez bank jest niemożliwe i w takim przypadku wniosek o zapłatę zostaje z mocy prawa oddalony.
4. Po zaprzestaniu spłat odsetek bank może wpisać Klienta do BIK z zadłużeniem przeterminowanym. Po wygraniu sprawy Kancelaria usuwa wpis.
Czy można wnioskować o sankcję kredytu darmowego, gdy bank wypowiedział umowę kredytu?
Tak, fakt wypowiedzenia umowy kredytowej nie zamyka drogi do skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Istotnym jest tylko to, czy nie upłynął 12-miesięczny okres przedawnienia. W komentarzach do ustawy o kredycie konsumenckim dominuje pogląd, że datą, od której liczy się przedawnienie po wypowiedzeniu umowy, jest termin całkowitego rozliczenia (całkowitej spłaty). Trzeba jednak dodać, że nie wszystkie sądy podzielają ten pogląd.
Podstawa prawna wniosku o sankcję kredytu darmowego:
1. Podstawą dochodzenia roszczeń jest art. 45 ust. 1 Ustawy o Kredycie Konsumenckim z 12.05.2011 r. W razie naruszenia przez kredytodawcę wymienionych w ust. 1 ww. artykułu przepisów Klient, po złożeniu bankowi pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych bankowi w terminie i w sposób ustalony w umowie. Bank traci zatem prawo do pobrania od Klienta odsetek i innych kosztów kredytu, czyli udziela tzw. kredytu darmowego.
2. Naruszenie ustawy przez bank występuje na dwa sposoby:
– bank narusza obowiązek informacyjny wobec Klienta, dotyczący formy i treści dokumentu umowy o kredyt konsumencki (art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1–8, 10, 11, 14–17 i art. 31–33). Naruszenie takie może wystąpić jedynie na etapie zawierania umowy.
– bank narusza ograniczenia, zapewniające ochronę Klienta przed nadmiernym obciążeniem finansowym, w związku z umową o kredyt konsumencki (art. 33a, art. 36a–36c). Naruszenie takie może nastąpić także po zawarciu umowy, zwłaszcza w trakcie dochodzenia roszczeń wobec Klienta.
3. Podstawą roszczeń o zwrot zapłaconych kosztów jest art. 410 w związku z art. 405 kodeksu cywilnego dotyczący zwrotu nienależnego świadczenia. Świadczenie jest nienależne, gdy odpadła jego podstawa prawna – odsetki i inne koszty nie są należne bankowi od początku trwania umowy.
