Spłata rat kredytów frankowych – sądy powinny zawieszać spłacanie rat

TSUE dnia 15 czerwca 2023 r. wydał wyrok odpowiadając na pytanie warszawskiego sądu okręgowego:

Czy w świetle zasady skuteczności i proporcjonalności art. 6 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 sprzeciwiają się takiej wykładni przepisów krajowych lub orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którymi sąd krajowy może – w szczególności ze względu na ciążące na konsumencie obowiązki rozliczenia się z przedsiębiorcą albo dobrą sytuację finansową przedsiębiorcy – nie uwzględnić wniosku konsumenta o zarządzenie przez sąd środka tymczasowego (zabezpieczenia powództwa) polegającego na zawieszeniu na czas trwania postępowania wykonywania umowy, która prawdopodobnie zostanie uznana za nieważną na skutek usunięcia z niej nieuczciwych warunków umownych?

Trybunał uznał, że artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym sąd krajowy może oddalić złożony przez konsumenta wniosek o zastosowanie środków tymczasowych mających na celu zawieszenie, w oczekiwaniu na ostateczne rozstrzygnięcie w przedmiocie unieważnienia zawartej przez tego konsumenta umowy kredytu ze względu na to, że owa umowa kredytu zawiera nieuczciwe warunki, spłaty rat miesięcznych należnych na podstawie wspomnianej umowy kredytu, w sytuacji gdy zastosowanie takich środków tymczasowych jest konieczne dla zapewnienia pełnej skuteczności tego orzeczenia.

TSUE wskazał, że sądy krajowe powinny zawieszać spłacanie rat, aby budżet domowy konsumenta nie został nadmiernie obciążony oraz po to, żeby zagwarantować pełną skuteczność przyszłego ostatecznego orzeczenia co do istoty sprawy.

W przypadku zawarcia w pozwie wniosku o zasądzenie konkretnej kwoty rat, gdy raty są dalej spłacane, wyrok nie będzie obejmował całości wpłaconego świadczenia. Natomiast jeżeli spłata zostanie zablokowana, wyrok pozwoli na osiągnięcie celu dyrektywy 93/13 polegającego na przywróceniu poprzedniej sytuacji prawnej i faktycznej konsumenta.

Sprawa dotyczyła zabezpieczenia kredytu w Getin Noble Bank. Oznacza to, że przepisy ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, które zakazują wszczynania postępowań zabezpieczających przeciwko Getin Noble Bank nie mają zastosowania do konsumentów potrzebujących ochrony przed nieuczciwymi warunkami umów.

Omawiany wyrok będzie wskazówką dla sądów i z pewnością przyczyni się do zwiększenia ilości udzielanych zabezpieczeń również w sprawach dotyczących innych banków.