Ważny wyrok TSUE dotyczący kredytów hipotecznych o zmiennej stopie procentowej

TSUE 13 lipca 2023 r. wydał wyrok w sprawie o sygnaturze akt C-265/22, która związana jest z kredytem hipotecznym ze zmiennym oprocentowaniem. Orzeczenie dotyczy pytania prejudycjalnego zadanego przez sąd w Hiszpanii. W wyroku TSUE odniósł się do kwestii obowiązku dostatecznego informowania konsumentów o sposobie obliczania wskaźnika referencyjnego dla kredytów hipotecznych o zmiennej stopie procentowej. Dotyczy to każdego rodzaju wskaźnika użytego w celu ustalenia zmiennego oprocentowania kredytu (LIBOR/SARON, WIBOR). TSUE wskazał, że poinformowanie przed zawarciem umowy o warunkach umownych i skutkach tego zawarcia ma dla konsumenta fundamentalne znaczenie. To w szczególności na podstawie tych informacji konsument podejmuje decyzję, czy zamierza związać się warunkami umownymi sformułowanymi uprzednio przez przedsiębiorcę. W przypadku wynagrodzenia za kredyt w postaci odsetek obliczonych na podstawie zmiennej stopy ustalonej poprzez odniesienie do oficjalnego wskaźnika, wymóg przejrzystości należy rozumieć w ten sposób, że wymaga on w szczególności, aby właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny przeciętny konsument był w stanie zrozumieć konkretne działanie sposobu obliczania tej stopy i oszacować w ten sposób, na podstawie jasnych i zrozumiałych kryteriów, potencjalnie istotne konsekwencje ekonomiczne takiego warunku dla jego zobowiązań finansowych

Należy pamiętać, że wyroki TSUE są wiążące dla wszystkich krajów Unii Europejskiej.

Potencjalne usunięcie WIBOR-u

Pomimo tego, że do sądów trafiły już pozwy złotówkowiczów, którzy domagają się usunięcia z umowy kredytu WIBOR, to nie można jeszcze mówić o utrwalonej linii orzeczniczej, jak w przypadku kredytów frankowych. Na pewno nie można zgodzić się z twierdzeniem, że wskaźnik WIBOR odzwierciedla rynek i realia gospodarcze. Wątpliwości narastają również w przypadku badania umowy pod kątem dopełnienia wyżej wspomnianego obowiązku informacyjnego banków.

Możliwe, że w przypadku polskich kredytobiorców również pojawi się pozytywne orzeczenie TSUE. Wniosek o skierowanie pytań prejudycjalnych do TSUE został złożony do Sądu Okręgowego w Katowicach w sprawie, gdzie sąd udzielił zabezpieczenia powództwa i wyeliminował z umowy WIBOR na czas procesu sądowego, a następnie decyzja ta została cofnięta. Proponowane pytania mają charakter uniwersalny i mogą dotyczyć umów zawieranych przez innych kredytobiorców.

Konsekwencje dla kredytów hipotecznych opartych o WIBOR

Odpowiedź TSUE na polskie pytania miałaby ogromny wpływ na kierunek orzekania krajowych sądów. Sytuacja taka miała już miejsce w sprawach frankowych – TSUE dał możliwość frankowiczom skutecznego kwestionowania umów kredytowych. Orzeczenie TSUE w polskiej sprawie wskaże kredytobiorcom, czy zawarte przez nich umowy z oprocentowaniem ustalanym na podstawie WIBOR mogą zostać uznane za wadliwe.