Układ konsumencki – na czym polega ? dla kogo ?

Dzięki nowelizacjom Prawa Upadłościowego konsumenci coraz częściej korzystają z innego niż upadłość rozwiązania przewidzianego we wspomnianej ustawie. Jest to zawarcie układu  na zgromadzeniu wierzycieli, potocznie nazywane „układem konsumenckim”, bądź „restrukturyzacją konsumencką”. Układ odpowiada na potrzebę objęcia możliwością oddłużenia osób, które posiadają majątek i nie chcą, aby został on spieniężony w ramach postepowania upadłościowego. Należy jednak pamiętać, że każde postępowanie sądowe ma swoje plusy oraz minusy. Zaczynając od dobrych stron takiego postępowania:

• Brak konieczności powoływania syndyka,
• Ochrona i zachowanie majątku,
• Możliwość osiągnięcia częściowego umorzenia zadłużenia,
• Możliwość uzyskania karencji w spłacie zobowiązania,
• Procedura szybsza niż w przypadku upadłości konsumenckiej,
• Uzyskanie czasowej ochrony przed egzekucją komorniczą,
• Uzyskanie czasowej ochrony przed wypowiadaniem umów.

Znając plusy należy także wskazać jakie warunki trzeba spełnić, aby móc skorzystać z układu konsumenckiego. Są one prawie tożsame z warunkami koniecznymi do ogłoszenia upadłości konsumenckiej, ponieważ jest to także postępowanie skierowane do niewypłacalnych osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Jednakże ustawodawca przewiduje dodatkowy warunek, który należy spełnić, tj. wskazanie, że możliwości zarobkowe konsumenta oraz sytuacja zawodowa, wskazują na zdolność do pokrycia kosztów postępowania o zawarcie układu oraz możliwość zawarcia i wykonaniu układu z wierzycielami.

Skąd te wymogi? Wynika to ze specyfiki postępowania, nie chodzi tu bowiem o jak najwyższe umorzenie zobowiązań po sprzedaży majątku, a o zwarcie tytułowego układu, który ma na celu wprowadzenie nowych warunków spłaty zobowiązań uzyskanych w ramach konsensusu z wierzycielami. W celu uwiarygodnienia dłużnika wymagane jest, aby wraz z wnioskiem do Sądu uiścić zaliczkę na poczet kosztów postępowania. Ile wynosi wspomniana zaliczka? Zgodnie z ustawą jest to wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego – obecnie wynosi 5.882,99 złotych. Kolejnym wymogiem jest przedłożenie wraz z wnioskiem wstępnych propozycji układowych. Są to nowe warunku spłaty zadłużenia proponowane przez dłużnika. W trakcie negocjacji wierzycielowi przedstawia się propozycje układowe, najczęściej obejmujące karencję czy redukcję zadłużenia (w postaci umorzenia kapitału, bądź kosztów ubocznych).

W odróżnieniu od upadłości konsumenckiej, w postępowaniu nie powołuje się syndyka, natomiast nadzorcę sądowego. Jest to osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i licencję doradcy restrukturyzacyjnego, wyznaczana przez Sąd w postanowieniu o otwarciu postępowania. Ma ona za zadanie nadzorować postępowanie oraz zwołać i przeprowadzić zgromadzenie wierzycieli. Wspominając o zgromadzeniu wierzycieli, należy podkreślić, że jest to etap postępowania podczas którego dochodzi do głosowania przez wierzycieli „za”, bądź „przeciw” układowi. Z uwagi na coraz częstsze zawieranie układów wierzyciele są coraz bardziej świadomi istnienia postępowania oraz skłonni do zawierania tego typu porozumień.

Po przyjęciu układu, Sąd wydaje postanowienie o jego zatwierdzeniu, a dłużnik (konsument) wykonuje wspomniany układ za pośrednictwem nadzorcy układu (będącego tą samą osobą co nadzorca sądowy) na warunkach ustalonych w ramach negocjacji z wierzycielami. Cała procedura w zależności od konkretnego Sądu oraz ilości spraw w nim prowadzonych nie powinna trwać dłużej niż 9 miesięcy. Należy zaznaczyć, iż od otwarcia postępowania do momentu jego prawomocnego zakończenia dłużnik (konsument) posiada ochronę przed egzekucją oraz wypowiadaniem umów.

26.10.2022 Miłosz Ryszka